Minimalna stawka godzinowa 2024 – kogo obowiązuje? Stawki netto i brutto

Już 1 stycznia 2024 roku minimalna stawka godzinowa wyniesie 27,70 zł brutto. Ta kwota będzie obowiązywać do 30 czerwca, bo 1 lipca 2024 roku minimalna stawka godzinowa wzrośnie do 28,10 zł brutto. Co oznaczają te podwyżki dla zleceniobiorców i zleceniodawców? Wyjaśniamy, ile zarobi zleceniobiorca na rękę oraz ile zapłaci zleceniodawca obarczony – w większości przypadków – obowiązkowymi składkami ZUS.

Czym jest minimalna stawka godzinowa?

Art. 1 pkt 2a ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę definiuje minimalną stawkę godzinową jako minimalną wysokość wynagrodzenia za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług. Ta kwota przysługuje osobie przyjmującej zlecenie (zleceniobiorcy) lub świadczącej usługi (usługobiorcy). Minimalna stawka godzinowa dotyczy umów zleceń (art. 734 Kodeksu cywilnego) oraz umów o świadczenie usług na warunkach zlecenia (art. 750 Kodeksu cywilnego), natomiast liczą się jeszcze strony, które zawarły te umowy. Wspomniana ustawa zakłada, że zleceniobiorca lub usługobiorca to:

• osoba fizyczna, która wykonuje działalność gospodarczą zarejestrowaną w Polsce albo w państwie niebędącym państwem członkowskim Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, nie zatrudnia pracowników i nie zawiera umów ze zleceniobiorcami;
• osoba fizyczna niewykonująca działalności gospodarczej.

Usługi i zlecenia są wykonywane na rzecz przedsiębiorcy lub innej jednostki organizacyjnej.

Zgodnie z art. 8a ust. 1 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu kwota, którą otrzymuje zleceniobiorca lub usługobiorca za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług, musi być równa co najmniej minimalnej stawce godzinowej. Już od 1 stycznia 2024 roku będzie wynosić 27,70 zł brutto. 1 lipca 2024 roku wypadnie kolejna podwyżka – do 28,10 zł brutto. To oznacza wzrosty odpowiednio o 4,90 zł brutto i 4,60 zł brutto w stosunku do stawek obowiązujących w I półroczu 2023 roku (22,80 zł brutto) oraz II półroczu 2023 roku (23,50 zł brutto).

Gdyby się okazało, że wynagrodzenie godzinowe zleceniobiorcy lub usługobiorcy nie osiągnęło minimalnej stawki godzinowej, zleceniodawca lub usługodawca musiałby je wyrównać. Niedopilnowanie tego obowiązku sprawia, że przedsiębiorca naraża się na karę grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.

Strony umowy zlecenia powinny się rozliczyć na podstawie raportu z liczbą godzin przepracowanych przez zleceniobiorcę, zwłaszcza jeśli zleceniodawca określił wynagrodzenie w stawce miesięcznej w umowie. Dzięki ewidencji czasu pracy zleceniobiorcy wiadomo, czy osiągnął minimalną stawkę godzinową, czy nie.

Wzrost minimalnej stawki godzinowej w 2024 roku oznacza wyższe koszty umów zleceń. To, jakie składki ZUS pokrywa zleceniodawca, zależy od kilku czynników, w tym innych źródeł przychodów zleceniobiorcy. W tabeli uwzględniliśmy różne scenariusze, przy czym każdy zakłada, że zleceniobiorca nie jest uczestnikiem PPK, a zleceniodawca opłaca składkę wypadkową w wysokości 1,67%.

Co do zasady, tak, ale zdarza się, że jedyną składką odprowadzaną od umowy zlecenia jest składka na ubezpieczenie zdrowotne.

Minimalna stawka godzinowa netto w 2024 roku zależy od wielu aspektów. Na wynagrodzenie „na rękę” dla zleceniobiorcy wpływają nie tylko składki ZUS, ale także koszty uzyskania przychodu (standardowe – 20%, autorskie – 50%), kwota zmniejszająca podatek (pojedyncza – 300 zł, 1/2 – 150 zł lub 1/3 – 100 zł) czy ewentualne zwolnienie z PIT (np. ulga dla młodych, ulga dla pracujących seniorów).

Tabela omawia różne scenariusze, aczkolwiek każdy zakłada, że zleceniobiorca nie uczestniczy w PPK i nie opłaca składki na ubezpieczenie chorobowe, o ile jest dobrowolna. Jeśli zleceniobiorca uzyskał przychód z innych źródeł, np. z umowy o pracę lub wcześniejszej umowy zlecenia, założyliśmy, że złożył wniosek o stosowanie 1/2 kwoty zmniejszającej podatek, czyli 150 zł.

Minimalna stawka godzinowa, która obowiązuje w przypadku umów zleceń i umów o świadczenie usług, bywa – niepoprawnie! – utożsamiana z minimalną stawką godzinową dla pracowników. Te stawki nie muszą być identyczne. Co więcej, minimalna stawka godzinowa z tytułu umowy o pracę może okazać się niższa od minimalnej stawki godzinowej z tytułu umowy zlecenia. Wszystko zależy od wymiaru czasu pracy, czyli liczby godzin do przepracowania na etacie w danym miesiącu.

Jeśli zatrudniasz osobę na podstawie umowę o pracę, musisz określić wynagrodzenie zasadnicze w stawce miesięcznej (np. 5000 zł brutto) lub godzinowej (np. 50 zł brutto). Pracodawcy stosują również stawkę akordową (np. 30 zł brutto za każdy produkt wykonany przez pracownika) i stawkę prowizyjną (np. 8% od wartości umowy zawartej z klientem firmy). We wszystkich przypadkach wynagrodzenie, które otrzyma pracownik za dany miesiąc kalendarzowy, musi być równe co najmniej wynagrodzeniu minimalnemu, czyli 4242 zł brutto od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 roku i 4300 zł brutto od 1 lipca do 31 grudnia 2024 roku.

Już wiesz, że osoba zatrudniona na umowę o pracę musi otrzymać co najmniej 4242 zł brutto za przepracowany styczeń 2024 roku. Wymiar czasu pracy wynosi 168 godzin.

4242 zł brutto : 168 godzin pracy w styczniu = 25,25 zł brutto za 1 godzinę pracy w styczniu

Jak widzisz, minimalna stawka godzinowa na umowie o pracę w styczniu 2024 roku jest niższa od minimalnej stawki godzinowej na umowie zlecenie, która wynosi 27,70 zł brutto w tym okresie. Z poniższej tabeli wynika, że minimalna stawka godzinowa dla pracowników „dogoni” minimalną stawkę godzinową wyłącznie w listopadzie 2024 roku, osiągając 28,29 zł brutto.

Art. 8d ust. 1 pkt 1-5 ustawy o wynagrodzeniu minimalnym wymienia umowy, w których minimalna stawka godzinowa nie ma zastosowania. To oznacza, że zleceniobiorca lub usługobiorca może zarobić mniej na godzinę niż 27,70 zł brutto w I półroczu 2024 roku i 28,10 zł brutto w II półroczu 2024 roku.

Minimalną stawką godzinową nie są objęte:

• umowy, w których zawarto wyłącznie wynagrodzenie prowizyjne, a zleceniobiorca lub usługobiorca decyduje p miejscu i czasie wykonania zlecenia lub świadczenia usług,
• umowy dotyczące usług opiekuńczych i bytowych realizowanych poprzez prowadzenie rodzinnego domu pomocy,
• umowy o pełnienie funkcji rodziny zastępczej zawodowej,
• umowy o utworzeniu rodziny zastępczej zawodowej lub rodzinnego domu dziecka,
• umowy w przedmiocie prowadzenia rodzinnego domu dziecka,
• umowy w przedmiocie pełnienia funkcji rodziny pomocowej,
• umowy w przedmiocie pełnienia funkcji dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego,
• umowy w przedmiocie pełnienia funkcji wychowawcy wyznaczonego do pomocy w kierowaniu tego typu placówką, gdy nie ma w niej dyrektora (jeśli usługi są świadczone nieprzerwanie przez dłużej niż 1 dobę),
• umowy dotyczące sprawowania opieki nad grupą osób lub osobami podczas wypoczynków i wycieczek (jeśli usługi są świadczone nieprzerwanie przez dłużej niż 1 dobę),
• niektóre umowy dotyczące opieki domowej nad osobą niepełnosprawną, przewlekle chorą lub w podeszłym wieku.