Minimalne wynagrodzenie 2024 – brutto, netto, godzinowe i na pół etatu. Jak podwyżki najniższej krajowej wpłyną na świadczenia dla pracowników?

Minimalne wynagrodzenie dla osoby zatrudnionej na pełny etat na podstawie umowy o pracę wzrośnie dwukrotnie w 2024 roku. Już od 1 stycznia 2024 roku najniższa krajowa będzie wynosić 4242 zł brutto, czyli 642 zł brutto więcej w porównaniu z kwotą obowiązującą do 31 grudnia 2023 roku. Druga podwyżka minimalnego wynagrodzenia wypadnie 1 lipca 2024 roku. Wtedy najniższe wynagrodzenie osiągnie 4300 zł brutto. Ile będzie wynosić najniższa krajowa netto, czyli kwota, którą dostaje pracownik na rękę? Poznaj zarobki na niepełnym etacie i dowiedz się, jak podwyżki minimalnej płacy oddziałują na różne świadczenia dla pracowników.

Najniższa krajowa 2024 – stawki brutto

Minimalne wynagrodzenie wyniesie 4242 zł brutto od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 roku.

To oznacza podwyżkę o niecałe 22% w stosunku do najniższej krajowej w I połowie 2023 roku (3490 zł) i podwyżkę o niecałe 19% w porównaniu z najniższą krajową w II połowie 2023 roku (3600 zł brutto).

1 lipca 2024 roku minimalne wynagrodzenie wzrośnie do 4300 zł. Ta kwota będzie obowiązywać do 31 grudnia 2024 roku. To oznacza, że najniższa krajowa w II półroczu 2024 roku wzrośnie o około:

• 22% w porównaniu z minimalną płacą w I półroczu 2023 roku (3490 zł),
• 19% w porównaniu z minimalną płacą w II półroczu 2023 roku (3600 zł),
• 58 zł w porównaniu z minimalną płacą w I półroczu 2024 roku (4242 zł).

Koszt zatrudnienia pracownika na pełny etat na umowę o pracę oznacza, że pracodawca musi wydać od około 19% a 22% więcej w porównaniu z wynagrodzeniem brutto. W tym kontekście bierzemy pod uwagę składki ZUS finansowane ze środków pracodawcy. Oczywiście całkowity koszt zatrudnienia będzie wyższy ze względu na dodatkowe czynniki, np. rekrutację, badania wstępne czy przygotowanie nowego stanowiska. Wspomniany zakres – od 19% do 22% – wynika ze zróżnicowania stawki składki na ubezpieczenie wypadkowe. W przykładowych obliczeniach przyjęliśmy, że pracodawca opłaca składkę wypadkową na poziomie 1,67%. 

Pamiętaj też, że niektórzy pracownicy, np. co najmniej 55-letnie kobiety i co najmniej 60-letni mężczyźni, są zwolnieni ze składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Minimalne wynagrodzenie osób, które pracują w niepełnym wymiarze czasu pracy, jest przeliczanie proporcjonalnie do niepełnego etatu. To oznacza, że pracownik na 1/2 etatu zarobi co najmniej 2121 zł brutto w I półroczu 2024 roku i 2150 zł brutto w II półroczu 2024 roku.

Najniższa krajowa 2024 – stawki netto (na rękę) od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 roku

O ile łatwo określić, ile wyniesie wynagrodzenie „brutto brutto” czyli wynagrodzenie brutto powiększone o składki ZUS finansowane przez pracodawcę, o tyle trudniej powiedzieć, ile zarobi pracownik na rękę. Minimalne wynagrodzenie netto jest zależne od wielu czynników, w tym innych źródeł przychodu, zwolnień z podatku dochodowego czy uczestnictwa w Pracowniczych Planach Kapitałowych. Ogromne znaczenie mają również pracownicze koszty uzyskania przychodu oraz kwota zmniejszająca zaliczkę na podatek dochodowy.

Poniższe tabele uwzględniają 3 scenariusze. W przypadku uczestnika PPK założyliśmy, że rozliczamy minimalne wynagrodzenie za miesiąc, w którym pracodawca przekazał wpłaty dobrowolne i obowiązkowe do PPK. To oznacza, że wpłaty sfinansowane przez pracodawcę i przelane na rachunek w PPK stanowią opodatkowany przychód pracownika.

W naszych przykładach II podwyżka minimalnego wynagrodzenia w 2024 roku oznacza, że:

• pracownik będący uczestnikiem PPK, w ramach którego comiesięczne wpłaty wynoszą 3,5% (2% po stronie pracownika i 1,5% po stronie pracodawcy), stosujący podstawowe koszty uzyskania przychodu (250 zł) i pojedynczą kwotę zmniejszającą zaliczkę na podatek dochodowy (300 zł), zarobi 38,39 zł więcej na rękę w porównaniu z I półroczem 2024 roku;
• pracujący student, który nie ukończył 26. roku życia i któremu przysługuje ulga dla młodych, zarobi 45,55 zł więcej na rękę w porównaniu z I półroczem 2024 roku,

• pracownik, któremu przysługują podwyższone koszty uzyskania przychodu (300 zł) i który stosuje pojedynczą kwotę zmniejszającą zaliczkę na podatek dochodowy, zarobi 39,55 zł więcej na rękę w porównaniu z I półroczem 2024 roku.

  Wynagrodzenie brutto	4300 zł	4300 zł	4300 zł
  Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe	4300 zł	4300 zł	4300 zł
  Składka na ubezpieczenie emerytalne finansowane przez pracownika (9,76%)	419,68 zł	419,68 zł	419,68 zł
  Składka na ubezpieczenie rentowe finansowane przez pracownika (1,5%)	64,50 zł	64,50 zł	64,50 zł
  Składka na ubezpieczenie chorobowe (2,45%)	105,35 zł	105,35 zł	105,35 zł
  Suma składek na ubezpieczenia społeczne	589,53 zł	589,53 zł	589,53 zł
  Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne	3710,47 zł	3710,47 zł	3710,47 zł
  Składka na ubezpieczenie zdrowotne (9%)	333,94 zł	333,94 zł	333,94 zł
  Wpłata do PPK finansowane przez pracodawcę (1,5%)	64,50 zł	Brak	Brak
  Wpłaty do PPK finansowane przez pracownika (2%)	86 zł	Brak	Brak
  Koszty uzyskania przychodu	250 zł	300 zł	Brak
  Kwota zmniejszająca zaliczkę na podatek dochodowy	300 zł	300 zł	Brak
  Zwolnienie podatkowe	Brak	Brak	Tak, ulga dla młodych
  Podstawa opodatkowania po zaokrągleniu	3525 zł	3410 zł	Brak
  Zaliczka na podatek po zaokrągleniu	123 zł	109 zł	Brak
  Wynagrodzenie netto	3167,53 zł	3267,53 zł	3376,53 zł

Podwyżka minimalnego wynagrodzenia oznacza nie tylko wyższe składki ZUS odprowadzane przez pracodawców i pracowników, ale także wzrost niektórych świadczeń pracowniczych, np. dodatku za pracę w nocy. Zmieni się także minimalna podstawa zasiłkowa czy maksymalne odszkodowania.

Wzrost podstawy wymiaru zasiłków

Wynagrodzenie minimalne wpływa na podstawę wymiaru różnych świadczeń należnych pracownikom na podstawie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Zgodnie z art. 45 ww. ustawy podstawa wymiaru zasiłku chorobowego dla pracownika zatrudnionego na pełny etat nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia pomniejszonego o 13,71%, czyli sumę składek ZUS finansowanych przez pracownika (emerytalną – 9,76%, rentową – 1,5%, chorobową – 2,45%). To oznacza, że minimalna podstawa zasiłkowa wyniesie 3660,42 zł w I półroczu 2024 roku i 3710,47 zł w II półroczu 2024 roku. Te kwoty przelicza się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, więc dla osoby zatrudnionej na np. 1/2 etatu będą dwukrotnie niższe (odpowiednio 1830,21 zł i 1855,24 zł).

Według art. 47 ww. ustawy minimalna podstawa zasiłku chorobowego jest właściwa również w przypadku świadczenia rehabilitacyjnego oraz innych zasiłków: wyrównawczego, macierzyńskiego i odpowiadającego macierzyńskiemu, opiekuńczego. Poza tym pamiętaj, że zgodnie z art. 92 § 2 Kodeksu pracy wynagrodzenie chorobowe oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu podstawy zasiłku chorobowego.

Podwyżka dodatku do wynagrodzenia za pracę w godzinach nocnych

Pracownicy wykonujący pracę w porze nocnej przyjętej w danym zakładzie pracy otrzymują wynagrodzenie z dodatkiem za pracę w nocy. Zgodnie z art. 1518 § 1 Kodeksu pracy dodatek nocny za 1 godzinę pracy wynosi 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę. Nie myl tej kwoty z minimalną stawką godzinową, którą stosuje się w przypadku umów cywilnoprawnych! Aby obliczyć dodatek, musisz znać minimalne wynagrodzenie i wymiar czasu pracy w danym miesiącu. Dodatek nocny w 2024 roku będzie wynosił od 4,67 zł brutto do 5,65 zł brutto.

Obowiązkowa wpłata do PPK finansowana przez uczestnika (w tym przypadku – pracownika) wynosi 1,5% wynagrodzenia w rozumieniu ustawy o PPK, czyli podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Art. 27 ust. 2 ustawy o PPK umożliwia obniżenie tej wpłaty podstawowej dla osób zatrudnionych, których wynagrodzenie z różnych źródeł nie przekroczy 120% wynagrodzenia minimalnego w danym miesiącu. To oznacza, że próg wzrośnie do 5090,40 zł w I półroczu 2024 roku i 5160 zł w II półroczu 2024 roku.

Art. 183d Kodeksu pracy stanowi, że osoba, wobec której pracodawca naruszył prawo równego traktowania w zatrudnieniu, może otrzymać odszkodowanie równe co najmniej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę. Co ważne, liczy się termin rozstrzygnięcia sprawy przez sąd, a nie okres, w którym doszło do wspomnianego naruszenia.

Podwyżka kwot wolnych od potrąceń

Według art. 871 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy kwotę wolną od potrąceń w przypadku sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne oblicza się od minimalnego wynagrodzenia pomniejszonego o:

• składki ZUS sfinansowane przez pracownika (łącznie 13,71%),
• wpłaty do PPK, o ile pracownik jest uczestnikiem programu (podstawowej – 2%, dodatkowej – maksymalnie 2%),
• zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.

W innych przypadkach kwota wolna od potrąceń wynosi od 75% lub 90% wyżej podanych stawek (szczegóły zobaczysz w tabeli).

Co do zasady, wynagrodzenie postojowe jest równe wynagrodzeniu wynikającemu z osobistego zaszeregowania pracownika w stawce godzinowej lub miesięcznej. Przyjmuje się, że chodzi o wynagrodzenie zasadnicze wpisane do umowy o pracę. Gdyby taka stawka nie została wydzielona podczas określania warunków wynagradzania, pracodawca musiałby wziąć pod uwagę 60% wynagrodzenia pracownika. I tutaj dochodzimy do minimalnej płacy. W obu przypadkach wynagrodzenie postojowe nie może być niższe od najniższej krajowej. To samo ograniczenie obowiązuje, kiedy pracodawca powierza osobie zatrudnionej inną pracę na czas przestoju.

Wyższa odprawa w rozumieniu przepisów o zwolnieniach grupowych

Wysokość odprawy pieniężnej jest uzależniona od okresu zatrudnienia zwolnionego pracownika. Maksymalna stawka nie może przekraczać 15-krotności minimalnego wynagrodzenia, czyli 63 630 zł w I półroczu 2024 roku i 64 500 zł w II półroczu.

To zależy, czy umowa o pracę podaje wynagrodzenie kwotowo (np. 4200 zł brutto), czy odwołuje się do przepisów dotyczących minimalnego wynagrodzenia. W pierwszym przypadku należy podpisać aneks, w drugim – nie trzeba. Pamiętaj, że pracodawca, który nie podpisze aneksu do umowy o pracę w związku z podwyżką najniższej krajowej, i tak będzie zobligowany do wypłaty aktualnego minimalnego wynagrodzenia, a nie niższej kwoty z umowy.