Ile wynoszą składki ZUS pracownika i pracodawcy?

Składki ZUS za pracownika, które finansuje pracodawca, to tzw. narzuty na wynagrodzenie. Nalicza się je od kwoty brutto, co oznacza, że podwyższają koszt zatrudnienia osoby na podstawie umowy o pracę. Składki ZUS pracodawcy wynoszą od 19,48% do 22,14% w zależności od wysokości składki wypadkowej. Sprawdź, ile wynosi ZUS za pracownika, który jest zatrudniony na pełny lub niepełny etat.

Pracodawca i pracownik finansują razem tylko dwie składki ZUS (emerytalną i rentową), a pozostałe (chorobową, zdrowotną, wypadkową, na FP i FGŚP) – oddzielnie.

W przypadku składki na ubezpieczenie emerytalne obie strony umowy o pracę odprowadzają do ZUS po 9,76% (razem 19,52%). Składka na ubezpieczenie rentowe bardziej obciąża pracodawcę, który płaci 6,50%. Pracownik – 1,50%, co daje łącznie 8%. Tylko pracodawca finansuje składkę na ubezpieczenie wypadkowe (od 0,67% do 3,33%), Fundusz Pracy (2,45%) i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (0,10%). Wyłącznie po stronie pracownika leżą dwie składki – chorobowa (2,45%) i zdrowotna (9%). Maksymalne opłaty ZUS-owskie dla pracodawcy wynoszą 22,14%, a dla pracownika – 22,71%.

Wysokość składek ZUS za pracownika oscyluje na poziomie od 19,48% do 22,14% ze względu na składkę na ubezpieczenie wypadkowe, która wynosi od 0,67% do 3,33% do 31 marca 2022 roku. Oprócz niej pracodawca opłaca składki ZUS na ubezpieczenia: chorobowe, emerytalne i rentowe, składkę na Fundusz Pracy i składkę na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Podstawą wymiaru tych składek jest wynagrodzenie brutto.

Składkę na ubezpieczenie emerytalne, dzieloną 50:50 między pracodawcę i pracownika, czyli po 9,76%, płaci się w celu uzyskania dochodu po zakończeniu aktywności zawodowej przez osobę, która osiągnie wiek emerytalny.

O ile składka na ubezpieczenie rentowe jest opłacana przez pracodawcę i pracownika, o tyle pierwszy płaci 6,50%, a drugi – 1,5%. Ubezpieczenie rentowe zapewnia świadczenie pieniężne, kiedy osoba ubezpieczona utraci wynagrodzenie, nie będąc całkowicie lub częściowo zdolną do pracy wskutek trwałego uszczerbku na zdrowiu. Z ubezpieczenia wypłaca się także rentę rodzinną, dodatek pielęgnacyjny i zasiłek pogrzebowy.

ZUS ustali składkę wypadkową obowiązującą od 1 kwietnia 2023 roku do 31 marca 2024 roku dla przedsiębiorców, którzy złożyli deklarację ZUS IWA za 3 poprzednie lata (2020, 2021 i 2022).

Z 2,45% składki, które finansuje pracodawca, 1% jest przeznaczany na Fundusz Pracy, a 1,45% – na Fundusz Solidarnościowy. Co do zasady, składki na Fundusz Pracy są obowiązkowo odprowadzane z wynagrodzenia osoby objętej ubezpieczeniami społecznymi. Niemniej istnieje kilka wyjątków od tej reguły.

Pracodawca nie nalicza składki na FP za:

• zleceniobiorców, jeśli nie zatrudnia ani jednej osoby na umowę o pracę,
• co najmniej 55-letnie kobiety i 60-letnich mężczyzn (zwolnienie obowiązuje od miesiąca po miesiącu 55. lub 60. urodzin),
• osoby, które nie ukończyły 30 lat i zostały skierowane z urzędu pracy (zwolnienie obowiązuje przez 12 miesięcy),
• pracowników, którzy nie zarabiają minimum najniższej krajowej, nawet jeśli zsumuje się ich wynagrodzenia ze wszystkich źródeł,
• co najmniej 50-letnie osoby, które przed zatrudnieniem na umowę o pracę były zarejestrowane jako bezrobotne przez minimum 30 dni (zwolnienie obowiązuje przez 12 miesięcy),
• pracowników, którzy wrócili z urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego lub wychowawczego (zwolnienie obowiązuje przez 36 pełnych miesięcy kalendarzowych od pierwszego miesiąca po powrocie do pracy).

Pracodawca opłaca 0,10% składki na FGŚP, który powstał, aby zapewnić świadczenia na podstawie roszczeń pracowników, kiedy ich pracodawcy są niewypłacalni. Z FGŚP można uzyskać m.in. wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy, czas niezdolności do pracy czy przestoju niezawinionego przez pracownika.

Zwolnienie z opłacania składki na FGŚP przysługuje, kiedy:

• pracownik wrócił z urlopu macierzyńskiego lub urlopu na warunkach macierzyńskiego, rodzicielskiego lub wychowawczego (zwolnienie obejmuje 36 pełnych miesięcy kalendarzowych od pierwszego miesiąca po powrocie do pracy),
• pracownik skończył 50 lat i był zarejestrowany jako bezrobotny przez minimum 30 dni przed zatrudnieniem (zwolnienie obejmuje 12 miesięcy od pierwszego miesiąca po podpisaniu umowy o pracę),
• pracowników skierowanych do pracy z urzędu, którzy nie ukończyli 30 lat (zwolnienie obejmuje 12 miesięcy od pierwszego miesiąca po zawarciu umowy o pracę),
• kobieta skończyła 55 lat, a mężczyzna – 60 lat.

Składki ZUS za pracownika na pół etatu mają taką samą wartość, jak w przypadku osoby zatrudnionej na pełny etat. Zmienia się wysokość podstawy wymiaru składek. Minimalne wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę na pół etatu wynosi 1745 zł brutto do 30 czerwca 2023 roku i 1800 zł brutto od 1 lipca do 31 grudnia 2023 roku.

*Składka wypadkowa wynosi od 0,67% do 3,33% w zależności od m.in. grupy działalności i kategorii ryzyka, do której należy przedsiębiorca. Na potrzeby obliczeń przyjęliśmy stawkę 1,67%. 

W tym przypadku pracodawca jest zwolniony z opłacania składki na Fundusz Pracy, ponieważ nalicza się ją, kiedy pracownik zarabia co najmniej najniższą krajową. Wyjątkiem jest sytuacja, w której pracownik zatrudni się na kolejną umowę o pracę czy podpisze umowę zlecenie. Wtedy przychody sumują się. Jeśli wyniosą co najmniej najniższą krajową, trzeba opłacić składkę na FP.

*Składka wypadkowa wynosi od 0,67% do 3,33% w zależności od m.in. grupy działalności i kategorii ryzyka, do której należy przedsiębiorca. Na potrzeby obliczeń przyjęliśmy stawkę 1,67%. 

Jeśli najniższa krajowa wzrośnie do 4242 zł brutto w I półroczu 2024 roku, to składki ZUS finansowane przez pracodawcę wyniosą 868,76 zł. To oznacza, że koszt zatrudnienia osoby zarabiającej wynagrodzenie minimalne na pełnym etacie osiągnie 5110,76 zł. Różnica między składkami ZUS pracodawcy z I półrocza 2023 roku oraz I półrocza 2024 roku wyniesie 154 zł. 

II podwyżka najniższej krajowej w 2024 roku wywinduje ją do 4300 zł. W efekcie całkowity koszt zatrudnienia podniesie się do 5180,64 zł – przy składkach ZUS pracodawcy wynoszących 880,64 zł, czyli wyższych o 143,36 zł w porównaniu ze składkami obowiązującymi w II półroczu 2023 roku. 

*Składka wypadkowa wynosi od 0,67% do 3,33% w zależności od m.in. grupy działalności i kategorii ryzyka, do której należy przedsiębiorca. Na potrzeby obliczeń przyjęliśmy stawkę 1,67%.

Jakie składki płaci pracownik od wynagrodzenia minimalnego? 

Składki ZUS finansowane przez pracownika, czyli pomniejszające wynagrodzenie brutto, obejmują składkę emerytalną (9,76%), zdrowotną (9%), chorobową (2,45%) i rentową (1,5%). 

Osoba, która zarabia wynagrodzenie minimalne w II półroczu 2023 roku, otrzymuje 2783,86 zł netto – przy założeniu, że nie korzysta z ulg podatkowych, ma standardowe koszty uzyskania przychodu (250 zł) i stosuje pojedynczą kwotę zmniejszającą podatek dochodowy (300 zł). W tym przypadku składki ZUS opłacane przez pracownika wynoszą 773,14 zł. W I półroczu 2024 roku wzrosną prawdopodobnie do 911,02 zł. W II półroczu 2024 roku – do 923,47 zł. 

Składki ZUS, które pracodawca nalicza od wynagrodzenia pracownika, uwzględnia się w imiennym raporcie ZUS RCA i deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA w miesiącu, w którym pracownik osiągnął przychód, czyli otrzymał wynagrodzenie.

Pracodawca mający osobowość prawną, np. prowadzący spółkę akcyjną lub spółkę z o.o., musi przekazać te dokumenty i wpłacić składki na indywidualny numer składkowy do 15. dnia kolejnego miesiąca.

Pozostali płatnicy, np. spółki jawne, mają czas do 20. dnia kolejnego miesiąca. Jeśli wtedy wypada sobota, niedziela lub święto, finalny termin przesuwa się na następny dzień roboczy. Liczy się data otrzymania wpłaty przez ZUS, nie przelewu. Opóźnienie skutkuje naliczeniem odsetek za zwłokę.

Ile wynosi składka ZUS za pracownika, który ma umowę o pracę i umowę zlecenie z tym samym pracodawcą?

Jeśli pracownik zatrudniony na umowę o pracę podpisze umowę zlecenie lub umowę o dzieło z tym samym pracodawcą, podstawą wymiaru składek ZUS będzie suma przychodów z tych umów.

Czy pracodawca płaci składki na urlopie macierzyńskim lub wychowawczym?

Nie. Kiedy pracująca matka wykorzystuje urlop macierzyński bądź pracujący ojciec przebywa na urlopie wychowawczym, pracodawca nalicza składki ZUS, ale ich nie finansuje. Są pobierane z budżetu państwa.

Kto płaci składkę chorobową i zdrowotną – pracownik czy pracodawca?

Tylko pracownik opłaca 9% składki na ubezpieczenie zdrowotne i 2,45% składki na ubezpieczenie chorobowe. Składkę chorobową nalicza się od wynagrodzenia brutto, natomiast składkę zdrowotną – od wynagrodzenia brutto pomniejszonego o składki na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez pracownika. Ubezpieczenie zdrowotne zapewnia m.in. bezpłatne wizyty lekarskie w przychodni publicznej, a ubezpieczenie chorobowe – odpłatne zwolnienie lekarskie, czyli L4 na czas niezdolności do pracy. Składkę chorobową odlicza się od podatku dochodowego, składkę zdrowotną – nie.

Jakie składki płaci się za pracownika na chorobowym?

Pracodawca nie nalicza składek na ubezpieczenia społeczne od świadczeń chorobowych. O ile składkę zdrowotną odprowadza się od wynagrodzenia chorobowego finansowanego przez pracodawcę, o tyle nie nalicza się jej od zasiłku chorobowego finansowanego przez Fundusz Ubezpieczeń Społecznych.

Ile wynosi najniższa składka ZUS za pracownika?

Najniższy procent składek ZUS pracodawcy stanowi składka na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (0,10%). Wśród niskich składek może uplasować się również – ale nie musi – składka wypadkowa (0,67%). Trzecie miejsce zajmuje składka na Fundusz Pracy (2,45%). Pracodawca wypłacający najniższą krajową (3600 zł brutto do 31 grudnia 2023 roku) pracownikowi na pełnym etacie zapłaci:

• 351,36 zł składki emerytalnej,
• 234 zł składki rentowej,
• 60,12 zł składki wypadkowej (przy założeniu stopy procentowej na poziomie 1,67%),
• 88,20 zł składki na FP,
• 3,60 zł składki na FGŚP.

Ile wynoszą składki ZUS za pracowników młodocianych?

Jeśli osoba młodociana pracuje na podstawie umowy o pracę, którą zawarto w celu przygotowania zawodowego, podlega takim samym składkom ZUS, jak inni pracownicy. Co ważne, najniższe możliwe wynagrodzenie pracownika młodocianego, które wynosi kilka procent od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, nie jest objęte obowiązkową składką na Fundusz Pracy.